Giờ sinh học của cơ thể có vai trò trong việc xác định chu kỳ hoạt động của cơ thể. Tuy nhiên sẽ có những yếu tố ảnh hưởng đến giờ sinh học gây ra những ảnh hưởng đến sức khỏe và rối loạn giấc ngủ. Bạn đọc hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây để tìm hiểu rõ nét về giờ sinh học của cơ thể.

Tìm hiểu giờ sinh học là gì?

Giờ sinh học (hay còn gọi là nhịp sinh học) là chu kỳ sinh lý và hành vi của cơ thể diễn ra trong khoảng thời gian 24 giờ. Giờ sinh học sẽ được điều chỉnh bởi đồng hồ sinh học, chủ yếu dựa vào ánh sáng và bóng tối.

Cách thức hoạt động của giờ sinh học

Cơ thể con người sẽ hoạt động theo một lịch trình sinh học cố định và điều này sẽ trở thành yếu tố để quyết định sức khỏe của cơ thể có tỉnh táo hay mệt mỏi. Khi đồng hồ ngủ hoạt động bình thường sẽ gửi tín hiệu đến cơ thể ngủ vào buổi tối và thức dậy vào buổi sáng.

Ngược lại khi đồng hồ ngủ hoạt động bất thường sẽ gây ra ảnh hưởng đến lịch trình của cơ thể không được ổn định.

Đồng hồ sinh học cũng có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng của giấc ngủ, bởi cơ thể sẽ đi vào giấc ngủ hoặc thức dậy không đúng thời điểm. Từ đó cơn mất ngủ sẽ làm giảm hiệu suất làm việc và tâm trạng con người.

Thuật ngữ “đồng hồ ngủ” là để chỉ cơ chế sinh học trong việc kiểm soát chu kỳ tỉnh táo, mệt mỏi của cơ thể. Đồng thời sẽ dẫn dắt bởi những nhân siêu thần kinh ở vùng dưới đồi, chu kỳ này là nhịp sinh học. Khi hoạt động đúng nhịp sinh học này sẽ giúp cơ thể ngủ vào buổi tối trong khoảng thời gian nhất định và thức dậy vào buổi sáng ở cùng thời điểm này mỗi ngày.

Mặc dù vậy sẽ có một số người giấc ngủ muộn, thức dậy sớm hơn người khác. Đây có thể là do ảnh hưởng bởi hành vi, thói quen ngủ, môi trường khác nhau.

Có thể thấy rằng giờ sinh học dễ bị ảnh hưởng do yếu tố bên ngoài như mặt trời mọc, mặt trời lặn, nhiệt độ, hay các yếu tố bên trong (gen, chất dẫn truyền thần kinh) hoặc hành vi (do giấc ngủ bị trì hoãn hoặc mức độ hoạt động)…

Xem thêm:

• Phải làm sao khi cơ thể bị bầm tím không rõ nguyên nhân?
• Nguyên tắc để bổ sung kali cho cơ thể và những điều cần lưu ý

Tác hại khi thực hiện sai giờ sinh học

Việc thực hiện sai giờ sinh hoạt có thể gây ra nhiều tác hại đến sức khỏe cả về thể chất và tâm lý. Một số những ảnh hưởng tiêu cực như:

• Rối loạn giấc ngủ: Gặp khó khăn trong việc ngủ hoặc duy trì giấc ngủ, dẫn đến thiếu ngủ và thường xuyên cảm thấy mệt mỏi
• Tăng nguy cơ mắc bệnh: Rối loạn nhịp sinh học có thể liên quan đến các bệnh như tiểu đường, béo phì, và bệnh tim
• Ảnh hưởng đến tâm trạng: Có thể dẫn đến tình trạng lo âu, trầm cảm, hoặc cảm giác khó chịu
• Giảm sức đề kháng: Thiếu ngủ và căng thẳng kéo dài có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch
• Tăng cân: Rối loạn giờ giấc có thể ảnh hưởng đến hormone điều chỉnh cảm giác đói và no, dẫn đến tăng cân
• Giảm khả năng tập trung: Giảm hiệu suất làm việc, khó khăn để tập trung và ghi nhớ thông tin
• Rối loạn tiêu hóa: Thay đổi thời gian ăn uống có thể gây ra các vấn đề tiêu hóa như khó tiêu hoặc đau dạ dày
• Suy giảm năng lượng: Cảm thấy kiệt sức và thiếu năng lượng do sự thiếu ổn định trong thói quen sinh hoạt

Để duy trì sức khỏe tốt, việc thực hiện đúng giờ sinh hoạt và tạo thói quen đều đặn rất quan trọng.

Các phương pháp thiết lập giờ sinh học của cơ thể

Để thiết lập giờ sinh học cơ thể có thể thực hiện một số phương pháp như:

Thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng

Có nghiên cứu chỉ ra rằng việc tiếp xúc với ánh sáng mặt trời sẽ giúp thiết lập đồng hồ sinh học một cách có hiệu quả. Bởi ánh sáng được xem là yếu tố giúp điều chỉnh lại các trường hợp rối loạn giấc ngủ.

Điều chỉnh thời gian ăn uống hợp lý

Quá trình trao đổi chất và tiêu hóa của cơ thể sẽ giúp cơ thể ở trạng thái tỉnh táo hay mệt mỏi. Trong quá trình ăn uống cũng chính là giai đoạn giúp cho cơ thể thiết lập lại giờ sinh học.

Đi cắm trại

Đi cắm trại cơ thể sẽ được tiếp xúc nhiều với ánh sáng tự nhiên nên sẽ hỗ trợ tốt cho nhịp sinh học của cơ thể.

Tốt nhất nên dành nhiều thời gian để hoạt động ngoài trời nhằm giúp cho quá trình khôi phục chu kỳ tự nhiên của cơ thể. Hoạt động phổ biến được nhiều người áp dụng là đi cắm trại, picnic và tham gia các hoạt động ngoài trời thường xuyên.

Thiết lập thói quen ngủ nghỉ

Phương pháp xây dựng lại đồng hồ sinh học được nhiều người áp dụng bằng cách đảo ngược lại thời gian của đồng hồ ngủ là thực một ngày đến giờ đi ngủ của ngày tiếp theo sẽ ngủ bình thường. Thực chất đây là làm mất ngủ theo kế hoạch, bởi vậy quá trình thực hiện cần có sự giám sát của các bác sĩ chuyên khoa.

Việc thiết lập giờ sinh học sẽ giúp cơ thể cải thiện về giấc ngủ và sức khỏe tổng quan. Nên ngoài những phương pháp ở trên bạn có thể áp dụng một số yếu tố để cài đặt lại đồng hồ sinh học là thời gian ăn uống, thói quen ngủ, ánh sáng và môi trường.

Giờ sinh học sẽ giống như chiếc đồng báo thức lên giờ làm hoạt động cho từng cơ quan với thời điểm nhất định trong ngày để hoạt động tối ưu. Hy vọng qua những thông tin được chia sẻ từ chuyên trang chăm sóc sức khỏe cá nhân bạn đọc đã hiểu rõ hơn về giờ sinh học.